Το πείραμα του Ερατοσθένη

Κάθε χρόνο στην εαρινή ισημερία (21 Μαρτίου) μαθητές σε όλο τον κόσμο επαναλαμβάνουν το ιστορικό πείραμα του Ερατοσθένη για τη μέτρηση της περιφέρειας της Γης. Κατά την ώρα της μεσουράνησης του ηλίου, μετρούν τη σκιά μιας ράβδου ύψους 1 μέτρου και στη συνέχεια βρίσκουν τη χιλιομετρική απόσταση από τον Ισημερινό. Οι δύο αυτές μετρήσεις και απλοί μαθηματικοί υπολογισμοί, κάνουν δυνατό τον υπολογισμό της περιφέρειας της Γης. Τη δράση συντονίζει η ΕλληνοΓερμανική Αγωγή και το University of the Free State της Νότιας Αφρικής, ενώ τελεί υπό την αιγίδα του Υ.ΠΑΙ.Θ. Ταυτόχρονα δίνεται η δυνατότητα στα σχολεία που επιθυμούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, να ανταλλάξουν τις μετρήσεις τους και να συνεργαστούν στον υπολογισμό της περιφέρειας και της ακτίνας της Γης.

Φέτος στη δράση συμμετείχαν φοιτητές και φοιτήτριες του Π.Τ.Δ.Ε. στο πλαίσιο του μαθήματος της Γεωγραφίας. Πιο συγκεκριμένα, την Παρασκευή 18 Μαρτίου οι σύγχρονοι “Γεω-μέτρες” φοιτητές, με πολύ απλά μέσα, ακολουθήσαν, 2260 χρόνια μετά, τα βήματα και τους συλλογισμούς του μεγάλου επιστήμονα Ερατοσθένη. Με τη βοήθεια εφαρμογών των Νέων Τεχνολογιών βρήκαν το γεωγραφικό μήκος και πλάτος του Πανεπιστημίου, την ακριβή ώρα που οι ακτίνες του ήλιου ήταν κάθετες, καθώς και την απόσταση του Πανεπιστήμιου από τον Ισημερινό. Στις 12.37 στερέωσαν κατακόρυφα ράβδους ύψους 1 μέτρου για να μετρήσουν το μήκος της σκιάς των ράβδων. Δυστυχώς, λόγω της συννεφιάς που επικρατούσε, δεν υπήρχε σκιά. Έτσι οι υπολογισμοί έγιναν κατά προσέγγιση, με βάση τις μετρήσεις των προηγούμενων ημερών. Στη συνέχεια, με απλούς μαθηματικούς υπολογισμούς υπολόγισαν την περιφέρεια της Γης. Παρόλα αυτά η απόκλιση ήταν μικρή. Οι φοιτητές/τριες βρήκαν ότι η περίμετρος της Γης είναι 40.397,5 χλμ. ενώ στην πραγματικότητα είναι 40.075 χλμ. Το λάθος τους δηλαδή ήταν μόλις 0,8 %.

Αναμφισβήτητα η εμπειρία συμμετοχής σε μια απλή, αλλά ολοκληρωμένη πειραματική διαδικασία ήταν πολύ ενδιαφέρουσα και είχε πολλαπλά οφέλη.